Orman Yangınlarının Geleceğimize Etkileri Nasıl Olacak?

Mutlaka orman yangınlarını çıkaran sebeplere veya alınamayan önlemlere odaklanacağız. Ancak bu durumun yarattığı veya yaratacağı etkiler maalesef korkunç. 29 Temmuz – 11 Ağustos 2021 verilerine göre Nasa’nın yayınladığı orman yangınları haritasını aşağıdan inceleyebilirsiniz. Bu yangınların geleceğimize nasıl etkileri olacağını gelin beraber inceleyelim.

Orman yangınlarının sebepleri nelerdir?

Hayatımızı, geleceğimizi ve içinde bulunduğumuz ekosistemimizi çok kötü etkileyen orman yangınlarının sebeplerini Afad şöyle açıklıyor;

İhmal nedeniyle çıkan yangınlar,

Güvensiz bir şekilde ateş yakılması,

İyi söndürülememiş sigara izmaritleri ve kibritler,

Ormanlık bölge yakınında anız yakılması,

Cam veya cam parçalarının orman içinde bırakılması,

Kasıtlı çıkarılan orman yangınları,

Tarlaları genişletmek amacıyla yangının bilerek ve isteyerek çıkarılması,

Yabani hayvanları uzaklaştırmak için çıkarılması.

Afad’ın açıkladığı sebepleri inceleyecek olursak, neredeyse doğal yol ile oluşmuş bir yangının olmaması, esas sebebin insan olduğu ortaya çıkmaktadır. Biraz dürüst olmak gerekirse yine en büyük kötülüğü kendimize yapıyoruz.

Her geçen yıl bir önceki yıla göre %10 ve bazı yıllar %15’in üzerinde seyreden yangınlar, ekosistemimizi oldukça etkiliyor. Bu durum küresel ısınmayı ve daha sıcak havaların etkisini giderek arttırıyor. Günümüzdeki orman yangınlarının büyüklüğü ve yoğunluğu da sürekli artıyor.

Orman yangınlarının zararları nelerdir?

Orman yangınlarının zararlarını detaylı olarak incelediğimizde en önemli etkenlerden biri biyoçeşitliliğe verilen zarar oluyor. Avustralya’da çıkan yangınlardan bu zararları görebiliyoruz. Peki, Türkiye’de orman yangınları bizi nasıl etkileyecek, bu konu hakkında bir fikrimiz var mı? 2021 Temmuz ayının son günlerinde başlayan yangınların görüntüsünü yukarıda vermiştik. Türkiye’nin ciğerleri olarak tabir edilen Ege ve Akdeniz bölgesindeki yangınlar bizi gerçekten çok üzdü. Günümüzde insanların şehir yaşantısından uzak ve sakin yerlere olan talebi ile de betonlaşmaya çok müsait alanlar doğdu. Orman yangınları sonucundan oluşan bölgelere ağaç dikimi yerine güzel villalar yapmayı tercih ediyoruz. Böyle olunca da biyoçeşitlilik ve küresel ısınmaya karşı dirençsizleşiyoruz.

Orman yangınlarının zararları say say bitmez ama biyoçeşitliliğin dışında orman içerisinde yaşayan yabani hayvanlara da büyük zararlar vermektedir. Bunun örneklerini Türkiye’de ve geçtiğimiz yıllarda Avustralya’da yaşanan yangınlarda görmüş olduk. Üstelik bu yanan bölgeye ağaç dikimi yapılsa da büyümeleri için bir süre gerekecek. Bu süre içerisinde de hayvanlar göç edecek. Bunu empati yoluyla anlamaya çalışırsak; evimizin veya hatta tüm mahallemizin yandığını düşünelim. Sizce nasıl olurdu? İşte bu canlıların maalesef ki mahalleleri yandı. Bu canlılar sizce bundan sonra ne yapacak? Nerede kalacaklar acaba bir fikriniz var mı?

Yangından sonra mecburen yanan yerlerdeki ağaçlar kesiliyor. Bu kesilen ağaçların yerine bir süre ağaç dikilemiyor. Çünkü bu durumdan toprakta zarar görüyor. Hatta toprağın örtüsü kaybolduğu için direk yağmur suyuna maruz kalıyor ve toprağın kimyası bozuluyor. Böylece bir süre sonra yanan bölgeye dikilen ağaçlar daha geç büyüyor ve toprağın verimsizliği dolayısıyla ekilen ağaçta bundan etkileniyor. Çam ağacının türlerine göre değişen büyüme süreleri ortalama olarak 30 yıl olsa da bu durumdan dolayı ağaçlar daha da geç büyüyor. Tabi bu ekilen ağaçları da kaybetmezsek.

Orman yangılarının geleceğimize etkisi ne olacak?

İnsan olarak hep geleceğimize yatırım yapıyoruz. Bir şeyler öğreniyoruz, güzel okullara gidiyoruz, sosyalleşiyoruz ve kendimi sürekli olarak geliştirmeye devam ediyoruz. Peki, kaliteli bir gelecek için bunların dışında ne kalıyor? Evet, kaliteli bir gelecek tasarlamak istiyorsak doğamıza ve bulunduğumuz çevreye de bakmamız, ekmemiz, sulamamız ve sevgimizi vermemiz gerekiyor. Eğer bunları yapmazsak neler olur? Neler olur beraber inceleyelim.

Ormanların yok olması ile yabani hayvanların taşıdığı virüsler insanlarda görülmeye başlayabilir. Tüm dünyada yaşanan koronavirüs gibi virüslerin, iklim değişikliği nedeniyle daha da kızışabileceği düşünülüyor. Bir teoriye göre de vahşi hayvanların yaşam alanlarındaki kayıp, bu hayvanları insanlar ve evcil hayvanlarla yakınlaştırdı. Bu durumda vahşi hayvanlardaki virüslerin yayılımının daha da artacağı öngörülüyor. İklim değişikliği yüzünden de bazı organik sebze ve meyvelerin yetiştirilmesi daha da zorlaşıyor. Böylece organik olmayan yiyecekler tüketiyoruz ve sağlığımıza zarar veriyoruz. Aynı zamanda herhangi bir sağlık problemi yaşadığımızda ilaç tüketmek zorunda kalıyoruz. Dünya üzerinde üretilen ilaçların %25’i bu ormanlardan üretiliyor. Böylelikle sağlığımız ile ilgili çözümlere de engel olmuş olacağız.

Orman yangınlarından korunmak için neler yapılabilir?

Orman yangınlarının sonuçları gerçekten içler acısı. Sadece Türkiye’deki orman yangınları değil, Tüm dünya genelindeki orman yangınları ekosistemimizi etkiliyor. Orman yangınlarını önlemek için neler yapabiliriz, nasıl çözümler üretebiliriz ve bu zararı ne şekilde olabildiğince en aza indirgeyebiliriz?

Ormanlık bölgelerde ateş yakmamalı ve yakanlara engel olmalıyız. Bu duyarlılığı gösterebilmek geleceğimizde inanın çok işimize yarayacaktır. Yangın potansiyeli yüksek olan bölgelerde yaz aylarında yangın ekipleri kurulmalı ve ormanı 7/24 izleyebilir sistemler geliştirmeliyiz. Ülke genelinde özellikle hava sıcaklıklarının yüksek olduğu zamanlarda bu bölgelere girişi yasaklamalıyız. Bazı gönüllülük projeleri ile ormanları temizlemeli ve cam parçalarından arındırmalıyız. Ormanlık alanların içinde kaçak yapıya izin vermemeliyiz. İtfaiye birimleri ve gerekli kurum çalışanların yangın hakkında profesyonel eğitimler verilmeli ve aksiyon alma süreleri kısaltılmalıdır. Ormanlık bölgelerde yangın emniyet yolları oluşturulmalıdır.

Dünyayı daha fazla güzelleştirmek de yaşanılmaz hale getirmek de bizim elimizde. Bunu umarız iyi kullanırız.

---