İklim Değişikliği Nedir?

Karayiplerden Güneydoğu Asya’ya, Pasifik bölgesinden Sahra Altı Afrika mıntıkasına kadar pek çok bölgede yaşanan küresel iklim değişikliğinin sonuçları, bu bölgelerde yaşayan yüz milyonlarca insanı doğrudan doğruya etkiliyor. Peki bu kadar geniş bir nüfus popülasyonunu etkisi altına alan iklim değişikliği nedir? Kötü sonuçları bu kadar yaygın bir şekilde biliniyor olmasına rağmen neden bir türlü önlem alınamıyor?

İlk önceliğimiz küresel ısınma nedir olsun.

Küresel iklim değişikliğinin nedenleri ve sonuçlarını iyi bir şekilde analiz edebilmek için ilk olarak küresel ısınma nedir sorusunun yanıtını bilmemiz gerekiyor. Her ne kadar küresel ısınmayla iklim değişikliği aynı anlama geliyor gibi görünse de ikisinin arasında çok ince bir fark bulunuyor. İsmi “iklim değişikliği” olan bir ağaç düşünelim, “küresel ısınma” bu ağacın kendisi değil dallarından sadece birisidir. O yüzden şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki iklim değişikliği, küresel ısınmanın bir sebebi değil sonucudur.

Bütün bunlara ek olarak küresel ısınmayı en yaygın bilinen tabiriyle açıklayacak olursak, atmosfere salınmış olan gazların sera etkisine neden olduğu düşünülmektedir. Bu etkiyle birlikte gezegenimizde hava, deniz ve karada ölçülebilen sıcaklıklarda gözle görülebilen bir değişiklik meydana gelmektedir. Bu değişikliğe de doğa bilim uzmanları tarafından “küresel ısınma” ismi veriliyor.

Küresel İklim Nedir?

Küresel iklim krizinin sonuçlarını doğru bir şekilde değerlendirebilmek için öncelikle küresel iklim nedir sorusuna bir yanıt vermemiz gerekiyor. Küresel iklim, dünya üzerindeki her bir noktanın kendine özgü iklim koşullarının bir arada, hiçbir sorun olmadan varlığını devam ettirebilmesidir. Bir başka deyişle, Kuzey Yarım Kürede kış mevsimi yaşanırken, Güney Yarım Kürede yaz mevsiminin aynı anda yaşanabiliyor olmasına küresel iklim denir.

İklim Değişikliği Nedir?

Küresel ısınmanın ne olduğunu açıkladıktan sonra iklim değişikliği nedir sorusuna bir cevap vermemiz gerekiyor. Dünya dönmeye başladığından bu yana gezegenimizin iklimi sürekli olarak değişmektedir. Bu durum, gerçekleşmesi istenmeyen ve insanın doğaya yaptığı ihanetin bir sonucu değil son derece doğal bir süreçtir. Çünkü bu süreç, beş-on yıl gibi kısa süreli periyotlarda değil milyonlarca yıl içerisinde gerçekleşiyor.

İklim değişikliğiyse bu doğal süreç gibi uzun bir zaman diliminde değil son derece kısa bir sürede gerçekleşen iklim değişikliklerini anlatmak için kullanılan bir tabirdir. Bu durum istenmeyen bir şey olmasının yanı sıra gezegenimiz için oldukça tehlike arz etmektedir.

Küresel İklim Değişikliği

Yukarıda bahsetmiş olduğumuz gibi dünyadan, atmosfere salınan gazlar adeta bir sera etkisi yaratır. Gezegenimize ulaşan güneş ışınlarının birçoğu yeryüzünden tekrar geldiği yere yansır. Fakat atmosferde bulunan bazı gazlar bu yansıyan ışınları tekrardan yeryüzüne gönderir ve güneş ışınları adeta bir battaniye işlevi görür. Bu durumun giderek fazlalaşması yani atmosferdeki gazlarının yeryüzüne gönderdiği güneş ışınlarının fazlalaşması durumu küresel iklim değişikliği problemine neden olur. Atmosferden ilerisine gitmek yerine tekrar tekrar yeryüzüne geri dönen güneş ışınları, dünyamızın sıcaklık ölçülerini de büyük bir oranda değiştirmektedir.

İklim Değişikliğinin Nedenleri

İklim sorununun pek çok farklı sebebi bulunmaktadır. Bu sebepler arasından bazılarını sıralayacak olursak, iklim değişikliğinin nedenleri arasında:

Kontrolsüz Nüfus Artışı,

Çevre Kirliliği,

Atmosferdeki Sera Etkisi bulunur.

Küresel İklim Değişikliğinin Sonuçları

Yukarıda sıraladığımız nedenlerden sonra meydana gelen küresel iklim değişikliğinin sonuçları birçok kıtada, yüz milyonlarca insanı etkisi altına almaya devam ediyor. Bu etkiye dünyamızın başlangıç noktasından, Greenwich kasabasından bakacak olursak buzullar büyük kütleler haline erimeye devam ederken pek çok canlı türü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Bütün bunların yanı sıra mevsimlerin doğal akışında anormal değişiklikler baş göstermeye başlarken su ve topraktan kaynaklanan pek çok yeni hastalık her geçen gün ortaya çıkmaya devam ediyor.

Erozyon ve selden kaynaklanan felaketler neticesinde dünya üzerinde binlerce insan evsiz kalırken denizlerde meydana gelen sel ve fırtına hasarları da gittikçe artıyor.

Türkiye’de İklim Değişikliği

Tüm dünyayı etkisi altına alan iklim sorunu ülkemizde de bazı felaketlere neden oluyor. Türkiye’de iklim değişikliği denildiği zaman her ne kadar akıllara ilk olarak orman yangınları geliyor olsa da iklim sorununun yarattığı pek çok sonuç bulunmaktadır. Buna bir örnek verecek olursak Akdeniz Havzası mıntıkasında gerçekleşen 2 derecelik bir sıcaklık değişikliği; kuraklık, ön görülmeyen hava olayları, biyolojik çeşitlilik kaybı ve turizm gelirinde azalma gibi birçok sonuç doğurmaktadır.

Türkiye’de İklim Değişikliği Nedenleri

Bütün dünyada etkisini güçlü bir şekilde gösteren iklim krizi, az önce söylemiş olduğumuz gibi ülkemizde de bazı sonuçlar doğurmaktadır. Bu sonuçları ortaya çıkaran sebepleri sıralayacak olursak, Türkiye’de iklim değişikliği nedenleri arasında tüm dünyada olduğu gibi nüfus artışı, sera etkisi ve çevre kirliliği sorunlarını sayabiliriz.

Türkiye İklim Değişikliği Haritası

Türkiye iklim değişikli haritası üzerinde göz gezdirdiğimiz zaman, özellikle Doğu Anadolu bölgesinin ve Ege’nin iç bölgelerinin şiddetli bir iklim sorunuyla karşı karşıya kaldığını söyleyebiliriz. Bununla birlikte Batı Karadeniz bölgesinde meydana gelen sıcaklık değişimlerinin önümüzdeki on yıl içerisinde büyük doğa olaylarına neden olacağı öngörülüyor.

---