Herkesin Bir Şekilde Hayatına Dokunan Blockchain Teknolojisi Nedir?
Günden güne hayatımıza yepyeni kavramlar dahil oluyor. Bunlardan biri de şüphesiz ki en önemli kripto para birimi Bitcoin ve Blockchain teknolojisi.
Nedir 1667 Güncelleme: 1 ay önce 1 ay önceBu muhteşem algoritmanın gelecekte sanat eserleri, para akışı, fikri mülkiyet, nakliye, sağlık ve tapu tasdiki alanlarında kullanılabileceği ve en güvenli seçenek olacağı belirtiliyor. Bu teknolojinin nasıl ortaya çıktığı, ne olduğu ve geleceği hakkındaki bu bilgilendirici makaleyi sizler için derledik.
Blockchain teknolojisi (Blok Zinciri) nedir?
Blockchain teknolojisi, Satoshi Nakamoto tarafından 2009 yılında geliştirilen sayısal şifreleme sistemidir. Bu sistemde yaptığınız her işlem zincire eklenir ve birçok kez kopyalanır. Bu kopyalama işlemi ile sizin verileriniz hiçbir şekilde hacklenemez veya değiştirilemez. Yaptığınız işlemler zincire tek tek işlendikten sonra bir düğüm oluşur, yani eğer siz de bu teknolojiyi kullanıyorsanız bu düğümün bir parçası olmuşsunuz demektir.
Torrent programları üzerinden hiç oyun, müzik veya film indirdiniz mi?
“Eskiden Netflix’mi vardı?” dediğinizi duyar gibiyiz. Torrent programlarının Blockchain teknolojisi altyapısıyla çalıştığını biliyor muydunuz? İndirdiğiniz film aslında daha önce indiren kişilerin bilgisayarlarından parça parça alınır ve sizin bilgisayarınızda birleştirilerek sizin bu filmi izlemenizi sağlar. Bu filmi indirirken de hangi bilgisayarlardan hangi parçaların size geldiği kayıt altına alınır.
Tapu dairesine gitmeden ev satın alabiliyor muyuz?
Hepimiz geleceğimiz için güzel bir ev alma hayali kuruyoruz. Peki, bu ev şuan da nasıl alınabilir biliyor muyuz? İlk önce alıcı olarak evi görmeye gittiniz. Satıcı ile tanıştınız, muhabbet ettiniz ve son olarak pazarlık yaptınız. 500 bin TL’ye bu evi satın almak için anlaşmaya vardınız. Sonra bindiniz arabaya ve tapu müdürlüğüne gittiniz.
Sizden istenilen çeşitli belgeleri, fotoğrafları vs topladınız. Tabi satıcı da aynı şekilde. Bunun dışında 500 bin TL’lik bir ev için hem satıcı hem alıcı bankaya 10 bin TL tapu harcı yatırmak zorunda. Bunu da yatırdınız. Sonra cep telefonunuza girdiniz parayı havale ile satıcıya gönderdiniz.
Tapu müdürlüğündeki memur kişi satıcıya sordu; “paranızı aldınız mı?”. Satıcı da “evet aldım” dedi. Tapu imzaları atıldı ve işlem sonlandı. Hayırlı olsun. Biz anlatırken yorulduk umarım siz okurken yorulmamışsınızdır.
Peki, biz bu algoritmayı Blockchain teknolojisiyle inceleyelim. Sizin bir sanal kripto cüzdanınız var. Aynı şekilde satıcının da cüzdanı var. Siz beğendiğiniz evi satın almak için satıcıyla buluşuyorsunuz ve sizin sanal para cüzdanınızdan satıcınınkine sözleşme yordamıyla bu transferi gerçekleştiriyorsunuz. Mutlu son. Nasıl mı? Şöyle; sizin kimliğiniz doğrulanmış, satıcının kimliği doğrulanmış ve evin dijital sözleşmesini hem karşı taraf onaylıyor hem de siz onayladıktan sonra ev size geçmiş oluyor. Tapu kadastro aradan çıktı. Tapu harcı da aradan çıktı. Akıllı sözleşme (smart contract) sayesinde zamandan tasarruf ederek ve güvenliği üst seviye de kullanarak ev sahibi oldunuz. O zaman daha çok hayırlı olsun.
Nedir bu kripto paralar?
Kripto para birimleri şuan tüm dünyada kısa dönemli yatırım veya kar aracı olarak görülüyor. Ancak kripto para birimlerinin dayandığı teknolojiler, birbirinden farklı özellikleri ve geliştirilen projeleri izlemek gerek. Kripto para birimlerinin altyapısal özelliklerini ne kadar çok bilirsek gelecekte ne olabilir öngörüsünü de oluşturmuş olabiliriz. Bu sanal paralar, şifrelenmiş dijital para birimleridir. Sanal paraları takas edebilir ve sanal olarak işlemler gerçekleştirebilirsiniz. En önemli özelliği ise devletlerin kullandığı gibi merkezileşmemiş olmasıdır. Tüm kripto para birimleri, matematiksel işlemler ile türetilir ve ulaşabileceği maksimum sayı sınırı vardır. İşlemcisi ve internet hızı yüksek bir bilgisayar ile isteyen kişi bu algoritmaları çözmeye çalışabilir.
Blockchain teknolojisi Bitcoin’in geleceği
Bildiğiniz üzere Blockchain teknolojisi dendiğinde akla ilk gelen kripto para birimi Bitcoin oluyor. Bitcoin, bu para birimleri arasında ilk kez üretilen teknoloji. Günden güne artan seyirde devam eden bu kripto para birimi, giderek daha da zor üretilmeye başlandı. Blockchain teknolojisinin ilk ürünü olan Bitcoin’in gelecekte, ülkemizde ve gelişmiş ülkelerde ödeme aracı olarak yaygınlaşması öngörülüyor. Bunun ilk örneği ise; Hanyecz isimli kişinin 2010 yılında iki pizza karşılığında 10 bin Bitcoin teklif etmesi ile gerçekleşti. Şu anda hesapladığımızda dünyanın en pahalı pizzasını satın almış bir kişi olarak tarihe geçti.
Blok zinciri neden önemlidir?
Blok zinciri, finansal işlemler ve ötesinde güvenlik ve şeffaflık sorunlarını çözme potansiyeline sahiptir. Geleneksel yöntemler, para ve mülkiyet transferleri gibi işlemlerde çeşitli güven problemleri ve merkeziyetçilik zorlukları barındırır. Bu süreçlerde, işlemlerin doğruluğunu garantilemek için genellikle bir aracıya ihtiyaç duyulur, bu da ek maliyet ve güvenlik riskleri yaratır.
İnceleyin: Öğrenciyken Nasıl Para Kazanırım Sorusunun Cevabını Bulduk
Blok zinciri ise, merkezi olmayan ve değiştirilemez bir kayıt defteri sağlayarak bu sorunları aşar. İşlemler, ağdaki her katılımcı tarafından doğrulanır ve onaylanır, bu da tüm işlemlerin gerçek zamanlı olarak güvenilir ve şeffaf bir şekilde kaydedilmesini sağlar. Bir işlem blok zincirine eklendiğinde, onu değiştirmek neredeyse imkansızdır, bu da dolandırıcılığı önemli ölçüde azaltır. Bu özellikler, blok zincirinin sadece finansal işlemlerde değil, aynı zamanda dijital kimlikler, oy kullanma sistemleri ve daha pek çok alanda kullanılmasının yolunu açmıştır. Blok zinciri, modern teknolojinin en devrimci buluşlarından biri olarak, güven ve şeffaflığı yeni bir seviyeye taşımaktadır.
Blok zinciri teknolojisinin özellikleri nelerdir?
Blok zinciri teknolojisi, dijital dünyada devrim yaratan bir dizi benzersiz özellik taşır. Bu özellikler, blok zincirini geleneksel veritabanı sistemlerinden ayırır ve çeşitli sektörlerde yeni ve güvenilir uygulamaların yolunu açar. İşte blok zinciri teknolojisinin ana özellikleri:
- Merkeziyetsizlik: Kontrol ve karar alma süreçleri, merkezi bir otorite yerine dağıtılmış bir ağ aracılığıyla gerçekleşir. Bu, ağın şeffaflığı artırır ve katılımcılar arasındaki güven ihtiyacını azaltır.
- Değişmezlik: Kaydedilen işlemler değiştirilemez; bir kez bir işlem gerçekleştirilip onaylandıktan sonra, o işlem geri alınamaz ve herkes tarafından görülebilir. Bu, veri bütünlüğünü ve güvenilirliğini sağlar.
- Oy birliği (Konsensüs Mekanizması): İşlemler, ağdaki katılımcıların çoğunluğunun onayı ile kaydedilir. Bu, ağ içinde demokratik bir işlem onay süreci sağlar ve işlemlerin doğruluğunu garantiler.
Blok zincirinin faydaları nelerdir?
Blok zinciri teknolojisinin iş dünyasına getirdiği yenilikçi avantajlar, şirketlerin operasyonel verimliliğini, güvenilirliğini ve güvenliğini önemli ölçüde artırmaktadır. İşte blok zinciri teknolojisinin sağladığı belirli iş avantajlarının detaylı bir listesi:
- Güvenin Tesisi: Blok zinciri, iş ortakları arasında güven oluşturur. Güvenilir ve doğrulanabilir veriler sunarak, iş birliği yapan taraflar arasında şeffaflık sağlar.
- Veri Entegrasyonu: Dağıtılmış defter teknolojisi, farklı sistemlerdeki verileri birleştirerek bilgi silolarını kaldırır. Bu, tüm yetkili tarafların aynı bilgilere erişebildiği bir ortam yaratır.
- Güvenlik: Blok zinciri, veri güvenliğinde yeni bir standart belirler. Her bir blok, önceki bloklarla kriptografik olarak bağlantılı olduğundan, bilgilerin değiştirilmesi veya tahrif edilmesi son derece zordur.
- Aracıların Azaltılması: Aracılara olan ihtiyacı minimize eder. Bu, işlemlerin daha hızlı ve daha az maliyetle gerçekleşmesini sağlar, aynı zamanda işlem ücretlerini azaltır.
- Değişmez Kayıtlar: Gerçek zamanlı, değiştirilemez ve herkes tarafından erişilebilir kayıtlar oluşturur. Bu, tüm işlem geçmişinin doğruluğunu ve bütünlüğünü garanti altına alır.
- Ürünlerin Doğruluğunun Garantisi: Katılımcılar, blok zinciri sayesinde ticaret akışına dahil edilen ürünlerin gerçekliğini ve doğruluğunu kolayca doğrulayabilir. Bu, özellikle sahteciliğin önemli bir sorun olduğu sektörler için büyük bir avantajdır.
- Tedarik Zinciri İzlenebilirliği: Blok zinciri, tedarik zincirindeki mal ve hizmetlerin baştan sona izlenmesini sağlar. Bu, daha etkin stok yönetimi, sahteciliğin önlenmesi ve tüketici güvenliğinin artırılmasına olanak tanır.
- Gıda Güvenliği: Oracle Blockchain Platformu gibi çözümlerle, gıda güvenliğinin sağlanması mümkündür. Ürünlerin kökeninden tüketiciye ulaşana kadar olan yolculuğu, blok zinciri üzerinde kaydedilerek, gıda güvenliği standartlarının yükseltilmesine yardımcı olunur.
İnceleyin: Öğrencilerin Mutlaka Okuması Gereken En İyi Ekonomi Kitapları
Bonus: NFT teknolojisi nedir?
Son dönemlerde karşımıza oldukça fazla çıkan NFT (non-fungible-token), tam anlamıyla dijital bir sertifika demek. Herhangi bir dijital varlığı (dijital sanat, video, tweet, figür vs.) kriptolaştırarak satılabilen bir teknoloji üzerine kurulan NFT teknolojisi, çoğunlukla Ethereum altyapısıyla üretilmektedir. Herhangi bir dijital eseri satın aldığınızda o eserin dijital olarak ta sertifikasına sahip olmuş oluyorsunuz. Ülkemizde NFT ile satışını gerçekleştirenler arasında Sanatçı Tarık Yolunay ve Gazeteci Cüneyt Özdemir’de bulunmaktadır.
